Informacje, Kultura

ZATOR. Święty Roch patronem Miasta i Gminy Zator

Św. Roch

6 czerwca 2020 odbyły się oficjalne uroczystości nadania Patrona św. Rocha dla Miasta i Gminy Zator. To wielkie wydarzenie rozpoczęto pod figurą św. Rocha, najstarszym pomnikiem na zatorszczyźnie, który jest znakiem wdzięczności dla naszego patrona za wyproszone błogosławieństwo oraz wielowiekową opiekę nad naszym miastem, gminą i jej mieszkańcami.

W uroczystościach wzięli udział m.in. Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Marek Jędraszewski Metropolita Archidiecezji Krakowskiej, ks. Jacek Wieczorek proboszcz parafii pw. Św. Wojciecha i Jerzego, Mariusz Makuch Burmistrza Zatora, Stanisław Orlicki Przewodniczący Rady Miejskiej w Zatorze, przedstawiciele władz kościelnych w tym księża Archidiecezji Krakowskiej, dekanatu Zatorskiego, delegacje Ochotniczych Straży Pożarnych Gminy Zator z OSP Zator, OSP Podolsze, OSP Smolice, OSP Graboszyce oraz bractwa górników wraz z pocztami sztandarowymi, delegacje Towarzystwa Miłośników Ziemi Zatorskiej i Rady Społecznej Ochrony i Renowacji Zatorskich Zabytków, Zespół Śpiewaczy Podolszanka, Orkiestra Dęta Zator, Schola Adoremus, Chór.

Pierwszy zabrał głos Sekretarz Zatora Piotr Domagała, który przedstawił rys historyczny dotyczący figury św. Rocha.

„Figura św. Rocha usytuowana jest w północnej części Zatora przy skrzyżowaniu ulic Kościuszki i Krakowskiej. Wzniesiona została prawdopodobnie w miejscu dawnego pochówku zmarłych na cholerę w 1639 r.

W odpisie „Pamiątki odnowienia Mogiły św. Rocha w Zatorze” znajdującym się w archiwalnych Aktach Miasta Zatora można przeczytać, że „Kiedy w roku 1639 grasowało po ziemiach całej Rzeczypospolitej Polskiej morowe powietrze, wtedy i miasto Zator stolica podówczas starostwa zatorskiego zostało nawiedzionym tą okropna plagą. Setki ludzi też w mieście jako i okolicy padło ofiarą zarazy. Pozostali przy życiu, grzebali nieboszczyków ciała poza murami miasta na jednym miejscu, na którem później po ustaniu zarazy, na pamiątkę potomności, własnymi rękami usypali mogiłę i na szczycie takowej w murowanym filarze umieścili posąg św. Rocha patrona od morowej zarazy, aby przypominał przechodniom tak straszliwą klęskę i obudzał w nich westchnienie do Boga”.

Figura została gruntownie odnowiona w maju 1865 roku. W kasie miejskiej w Zatorze wystawiono rachunek na kwotę 80 centów (krajcarów), które z tego tytułu przekazano malarzowi z Oświęcimia, Stankiewiczowi. Prace obejmowały wykonanie rowu od strony południowo-zachodniej i północnej, by mogła do niego ściekać woda deszczowa, mogiłę wyrównano i odarniowano. Pozostawiono wejście od strony wschodniej oraz podmurowano filar a posąg świętego oczyszczono. Szczyt mogiły otoczono drewnianą balustradą pomalowaną na biało, podstawę mogiły zabezpieczono płotem. Wykonano też pozłacaną tabliczkę upamiętniającą odnowienie. 11 września 1865 roku magistrat zatorski wydał zakaz wypasania w tym miejscu zwierząt. Nie wolno tutaj było kosić ani zbierać trawy. Nad przestrzeganiem tego przepisu czuwał stróż polowy. Przy okazji poświęcenia kopca i figury radni Zatora zdecydowali, by opisać to miejsce dla potomnych i zebrać podpisy wszystkich mieszkańców. Opisem miał zająć się kolator kościoła, hrabia Potocki oraz ksiądz proboszcz i wikariusz. W opisie oprócz danych związanych z zarazą i św. Rochem można było znaleźć historię zatorskiej parafii, informacje o liczbie mieszkańców i walucie będącej wówczas w obiegu.

Uroczyste poświęcenie odnowionego kopca św. Rocha miało ostatecznie miejsce 20 września 1865 roku. W akcie odnowienia zawarto prośbę do Boga, by raczył mieć w swojej ojcowskiej opiece miasto i cały kraj oraz by chronił wszystkich od morowej zarazy i wszelkich klęsk.

W 1899 roku w związku z poszerzeniem gościńca, kopiec na którym stała figura został usunięty i zniwelowany. W 1905 roku zakład kamieniarsko-rzeźbiarski Józefa Kuleszy z Krakowa na zlecenie Komitetu Budowy wykonał od nowa pomnik św. Rocha. Figura została wyrzeźbiona kamienia pińczowskiego i ustawiono ją na wysokim postumencie z kamienia dobczyckiego. Wygrawerowano wówczas na postumencie napis: „Święty Rochu, bądź opiekunem tego miasta, błogosław jego mieszkańcom”.

W 1942 roku, w czasie II wojny światowej, Niemcy nakazali usunąć pomnik (podobnie jak wszystkie inne w Zatorze). Zapobiegliwi i odważni mieszkańcy miasta ukryli je, pozorując tylko przed okupantem ich zniszczenie. Uratowana w ten sposób figura św. Rocha powróciła na swoje miejsce w 1946 roku. Wymagała jednak uzupełnień odpadłych i zaginionych detali.

Jesienią 2003 r. z inicjatywy Rady Społecznej Odnowy Zatorskich Zabytków działającej przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Zatorskiej, przeprowadzona została gruntowna renowacja figury Św. Rocha. Koszt renowacji pokryty został z budżetu Gminy Zator, środków TMZZ, z wpłat mieszkańców oraz dotacji od Województwa Małopolskiego. Prace konserwatorskie i renowacyjne wykonane zostały przez konserwatora zabytków panią Danutę Majewską z Krakowa. Uroczyste odsłonięcie odnowionego pomnika nastąpiło 10 listopada 2003 r. roku.

W maju br. w związku z nadaniem patronatu Św. Rocha Miastu i Gminie Zator, na zlecenie Urzędu Miejskiego w Zatorze figura Św. Rocha została poddana konserwacji i odnowieniu przez konserwatora dzieł sztuki Marka Wesołowskiego. Przeprowadzona została pełna konserwacja techniczna i estetyczna pomnika. Z okazji nadania patronatu przed figurą została również zamontowana pamiątkowa tablica zawierająca napis o treści:

„ŚW. ROCH USTANOWIONY PATRONEM MIASTA I GMINY ZATOR Z NADANIA STOLICY APOSTOLSKIEJ NA PROŚBĘ MIESZKAŃCÓW, ZATOR 2020”.

Po odczytaniu rysu historycznego modlitwę o opiekę nad miastem, gminą i jej mieszkańcami odmówił Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Marek Jędraszewski. Po modlitwie delegacje samorządu gminy Zator oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Zatorskiej złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów. Następnie delegacje z pocztami sztandarowymi, zaproszeni goście oraz wszyscy uczestnicy przeszli do kościoła parafialnego na mszę świętą i dalszą część uroczystości.

Podczas mszy św. w kościele pw. Świętych Wojciecha i Jerzego w Zatorze metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski wygłosił homilię.

„Święty Roch uczy nas, że jeżeli wszystko oddamy w ręce Boga, zaufamy Mu i zanurzymy się w głębię Jego miłosierdzia, to nie mamy prawa tracić nadziei… „

Po mszy św. Burmistrz Zatora oraz Przewodniczący Rady Miejskiej złożyli podziękowania Jego Ekscelencji Księdzu Arcybiskupowi Markowi Jędraszewskiemu.

„Najdostojniejszy Księże Arcybiskupie

W imieniu społeczności Miasta i Gminy Zator składamy serdeczne podziękowania za nieocenione zaangażowanie i pomoc w powołaniu Świętego Rocha Patronem Miasta i Gminy Zator. To dla nas szczególne, historyczne i społecznie oczekiwane wydarzenie.
Już od XVII wieku mieszkańcy zatorszczyzny otaczają św. Rocha wielką czcią, kierując do niego swoje modlitwy i prośby. O jego opiekę zwracamy się zawsze w  podróży, w chwilach ciężkich chorób, a zwłaszcza w czasach epidemii i nieszczęść spowodowanych groźnymi chorobami zakaźnymi.
Znakiem obecnych czasów jest pandemia koronowirusa i tym bardziej mocno wierzymy w dobrą opiekę św. Rocha nad naszymi rodzinami i mieszkańcami oraz całą Polską.
Serdecznie dziękujemy Waszej Ekscelencji za życzliwość i wsparcie w ustanowieniu dekretu Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Stolicy Apostolskiej ogłaszającego Świętego Rocha Patronem Miasta i Gminy Zator.
Życzymy Czcigodnemu Księdzu Arcybiskupowi zdrowia, obfitości łask Bożych w  posłudze duszpasterskiej oraz nieustającej opieki św. Rocha.
Niechaj Nasz Patron strzeże i czuwa nad Waszą Ekscelencją. „

Na zakończenie wszyscy uczestnicy otrzymali roszkę – słodką bułkę francuską oraz folder o św. Rochu.

Poprzedni artykułNastępny artykuł

2 komentarze

  1. Zaprosić obrońce pedofilów, człowieka na wskroś zblamowanego, dzielącego naród. Człowieka który obywateli nazywa czerwoną zarazą. I to dla włodarzy Zatora jest powód do dumy?!!!! Gratuluje. Wyborcy z pewnością zapamiętają ten „wybitny gest”

Send this to a friend