Przeciętny Polak wytwarza ponad 350 kilogramów śmieci rocznie. Z roku na rok liczba ta rośnie. Oblicza się, że zaledwie 25 proc. tej masy trafia do recyklingu. Reszta ląduje na wysypiskach. Stwarza to wielkie zagrożenie dla środowiska, i tak już ogromnie obciążonego nadmierną eksploatacją. Wydobycie i przetwórstwo surowców pierwotnych jest też bardziej kosztowne od przeróbki wtórnych. Jak odwrócić te proporcje?
Segregacja podstawą walki z zagrożeniem
Śmieci ulegają rozkładowi. Proces rozkładu wiąże się z wytwarzaniem różnych substancji: związków metali ciężkich, siarki, fluoru, pyłów i mikroorganizmów, mogących rozprzestrzenić się na dużą odległość od miejsca, w którym znajduje się wysypisko. Trafiają one także do wód, powierzchniowych i gruntowych, oraz gruntu – ściółki leśnej i pól uprawnych. Zanieczyszczają również powietrze. W rezultacie zostaje poważnie naruszona równowaga ekosystemów, co pozostaje nie bez wpływu na nasze – ludzi – zdrowie i życie. Koło się zamyka.
Od kilku lat obowiązuje w Polsce segregacja śmieci, zarówno komunalnych, jak i budowlano – remontowych. Umożliwia ona odzyskanie sporej ilości materiałów jako surowców wtórnych. Segregacja zaczyna się w naszych domach i mieszkaniach; umieszczamy śmieci, jakie powstają w domu, w pojemnikach (workach), oznaczonych kolorami właściwymi dla poszczególnych frakcji. Następnie zapełniamy nimi kontenery na śmieci na osiedlu, również odpowiednio oznakowane. Służby gminne odbierają je i przewożą do firmy recyklingowej, gdzie podlegają dalszej selekcji. Taki proces nazywany jest selektywną zbiórką odpadów.
W Polsce śmieci komunalne dzieli się na pięć frakcji, do których przypisane są kolory pojemników:
- Śmieci zmieszane – pojemnik czarny
- Papier – pojemnik niebieski
- Szkło – pojemnik zielony; szkło przezroczyste – pojemnik biały
- Metale i tworzywa sztuczne – pojemnik żółty
- Bio – odpady biodegradowalne – pojemnik brązowy.
Co gdzie wyrzucamy w procesie zbiórki selektywnej?
Do wyrzucania śmieci zmieszanych przeznaczony jest pojemnik czarny. Umieszcza się w nim śmieci nieposegregowane, pozostałości z odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwie domowym, resztki żywności, zużyte artykuły higieny osobistej. Nie wolno do niego wrzucać odpadów niebezpiecznych: baterii i akumulatorów, leków, odpadów medycznych, świetlówek oraz opakowań po nawozach sztucznych i pestycydach. Nie umieszcza się też w nim odpadów gabarytowych i elektroodpadów.
Jeżeli nie mamy pewności, do jakiego pojemnika wrzucić daną rzecz, umieszczamy ją w pojemniku na odpady zmieszane. Nie należy bowiem zanieczyszczać pojemnika z „czystą” frakcją.
Pojemnik niebieski przeznaczony jest do segregacji papieru. Wrzuca się do niego czyste opakowania z papieru i tektury, gazety i czasopisma kolorowe, ulotki reklamowe, zeszyty, kartony i papier biurowy. Nie wolno wrzucać brudnego, zatłuszczonego papieru, paragonów (papieru światłoczułego), chusteczek higienicznych i ręczników papierowych oraz pieluch jednorazowych.
Do pojemnika zielonego wrzuca się odpady szklane: butelki, słoiki i szklane opakowania po kosmetykach. Nie wolno wrzucać szkła stołowego, żaroodpornego i okiennego, luster i szyb, a także ceramiki. Przedmioty ze szkła przezroczystego można umieszczać oddzielnie w pojemniku białym.
Pojemnik żółty służy do segregacji tworzyw sztucznych i metali. Mogą się w nim znaleźć butelki PET, kartony po napojach, puszki, opakowania po jogurtach, śmietanie i serkach. Opakowań tych nie myje się, zrobi to firma recyklingowa. Należy natomiast poodkręcać zakrętki, a od puszek oddzielić wieczka. Wszystkie opakowania trzeba zgnieść – w ten sposób zmieści się ich o wiele więcej. Nie wolno w żółtych pojemnikach umieszczać brudnych opakowań plastikowych z zawartością, kombinowanych (np. plastikowo – szklanych), opakowań po substancjach niebezpiecznych i zużytych odpadów higienicznych (plastry, rękawiczki jednorazowe).
Wreszcie pojemnik brązowy, przeznaczony na odpady ulegające biodegradacji. Można do niego wrzucać odpady z ogrodu: trawę, liście, kwiaty, rozdrobnione gałęzie, itp. Ponadto fusy po kawie i herbacie (uwaga: niezużyte torebki ze sznurkiem!), trociny, korę z drzew, drewno surowe (niezaimpregnowane), resztki żywności, pieczywo, skorupki od jajek, słomę, siano, a także zepsute warzywa, owoce i ich przetwory. Nie wolno wrzucać odpadków mięsnych, kości, odchodów zwierzęcych, pieluch, leków, popiołu, kamieni, ziemi, papierosów i ich niedopałków oraz worków z odkurzacza.
Odpady niebezpieczne, budowlane, wielkogabarytowe i inne
W każdej gminie funkcjonują Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Tam obowiązkowo oddajemy odpady niebezpieczne. Natomiast pozostałych odpadów można się pozbyć, zamawiając usługę w specjalistycznej firmie, która wypożyczy kontener na odpady, np. eko-gruz.pl. Firmy takie dysponują kontenerami o różnej pojemności, zależnie od zapotrzebowania. Usługi obejmują między innymi wywóz gruzu (czystego lub zmieszanego), wywóz odpadów budowlanych oraz innych śmieci, których nie można umieszczać w kontenerach osiedlowych na odpady komunalne.
Oczywiście można odpady budowlane, poremontowe i wielkogabarytowe odstawić do PSZOK. Jednak procedura jest dość skomplikowana logistycznie, bowiem trzeba uzgodnić termin i dopasować do niego wynajęcie pojazdu wraz z kierowcą. Nie ma też pewności, czy PSZOK przyjmie wszystkie dostarczone odpady.
Zamówienie wywozu śmieci w specjalistycznej firmie to wszystko, co należy załatwić. Kontener zostanie podstawiony w ustalonym miejscu, a po zapełnieniu i powiadomieniu firmy odebrany. Zawartość zostanie przekazana do recyklingu (dotyczy to zwłaszcza gruzu) lub na wysypisko zgodnie z prawem.
art. partnerski