1 marca obchodzony jest Światowy Dzień Obrony Cywilnej, ustanowiony w 1990 roku przez Międzynarodową Organizację Obrony Cywilnej. Tegoroczne obchody mają szczególne znaczenie, ponieważ 1 stycznia 2025 roku weszła w życie długo oczekiwana ustawa z 5 grudnia 2024 roku o ochronie ludności i obronie cywilnej.
Nowe regulacje – krok milowy dla bezpieczeństwa
Obszar ochrony ludności i obrony cywilnej przez lata wymagał kompleksowej regulacji, dostosowanej do dynamicznie zmieniających się zagrożeń. Po wejściu w życie ustawy o obronie Ojczyzny z 11 marca 2022 roku, usunięto przepisy dotyczące funkcjonowania obrony cywilnej, tworząc lukę prawną.
- Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej jest krokiem milowym. Tworzy nowoczesny, całodobowy system ochrony, akcentując edukację i przygotowanie społeczeństwa. Jej celem jest budowanie odporności i gotowości obywatelskiej. To nasza wspólna odpowiedzialność – podkreśla wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Nowa struktura obrony cywilnej
Nowa ustawa opiera się na trzech głównych filarach:
Organy odpowiedzialne – wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, wojewodowie, marszałkowie województw, minister spraw wewnętrznych i administracji.
Podmioty zaangażowane – Państwowa Straż Pożarna, Ochotnicza Straż Pożarna, Ratownictwo Medyczne, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, organizacje pozarządowe.
Zasoby – sprzęt oraz personel gotowy do działań w sytuacjach kryzysowych.
- Skuteczne połączenie tych trzech elementów ma zapewnić bezpieczeństwo w sytuacjach kryzysowych. Odpowiedzialność za ochronę ludności i obronę cywilną spoczywa zarówno na rządzie, jak i samorządach – dodaje wojewoda Klęczar.
Najważniejsze zmiany w nowej ustawie
Ochrona ludności i obrona cywilna są traktowane jako jeden spójny system, który w czasie wojny przechodzi w pełną obronę cywilną.
Nowe zasady ostrzegania, alarmowania i wykrywania zagrożeń.
Określenie roli i funkcji obiektów zbiorowej ochrony.
Nowe mechanizmy finansowania działań w zakresie ochrony ludności.
Czym jest ochrona ludności i obrona cywilna?
Ochrona ludności – działania administracji publicznej, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom poprzez ochronę życia, zdrowia, mienia oraz infrastruktury krytycznej.
Obrona cywilna – ochrona ludności przed skutkami działań wojennych oraz ich następstwami.
W sytuacji wprowadzenia stanu wojennego ochrona ludności staje się obroną cywilną, a wszystkie podmioty realizujące te zadania przechodzą w tryb działań obronnych.
Nowoczesne finansowanie ochrony ludności
Nowa ustawa wprowadza mechanizmy stałego finansowania ochrony ludności i obrony cywilnej, określając, że co najmniej 0,3% PKB będzie przeznaczane na rozwój systemu bezpieczeństwa.
- Dzięki tym środkom Polska zyska nowoczesny system ochrony ludności, dostosowany do wyzwań XXI wieku – podsumowuje wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Więcej informacji na temat nowej ustawy dostępne jest na oficjalnych stronach rządowych: